Op een ruime kavel in Heesch hebben Eva en Gerard Marijnissen een vrijstaande woning laten bouwen met een grote achtertuin. Ruim een jaar na de oplevering ontvingen ze het officiële certificaat van Passief Bouwen: ze hebben bewezen dat ze in een comfortabel tochtvrij huis wonen én ze wonen energieneutraal: na twaalf maanden stond er nul kWh op de meter!

Het certificaat Passief Bouwen
Namens Stichting Passief Bouwen heeft voorzitter Chris Zijdeveld het Passief Bouwen-keurmerk uitgereikt aan Eva en Gerard. Het keurmerk is ontwikkeld om te stimuleren dat woningen gedocumenteerd voldoen aan de hoge eisen van Passief Bouwen. Zijdeveld sprak bij de uitreiking zijn waardering uit voor de keuze van de bewoners om eerst zorg te dragen voor een kwalitatief goed geïsoleerde woning en pas daarna met zonnepanelen de woning energieneutraal te maken. Zijdeveld: “We zien tegenwoordig vaak dat woningen nauwelijks beter geïsoleerd zijn dan normaal, waardoor er erg veel zonnepanelen ingekocht moeten worden om de woning energieneutraal te maken. Hier in Heesch is dat gelukkig niet gebeurd.”

De bewoners
“We wilden graag een energieneutrale woning, want dan heeft een toekomstige stijging van de energieprijs geen invloed op onze woonlasten," zei Gerard Marijnissen. "Bij het nadenken over een nul-op-de-meter-woning zijn we begonnen bij de Trias Energetica. De kunst was om eerst energie te besparen en pas daarna het restant aan benodigde energie duurzaam op te wekken. We hebben de gevel tochtvrij gemaakt met een zeer goede isolatie en we hebben gekozen voor driedubbel glas met veel licht op het zuiden. In de achtertuin hebben we vervolgens zonnecollectoren voor warmtapwater en PV-panelen voor elektriciteit laten plaatsen. Daarmee kunnen we nu het energieverbruik over een heel jaar precies tot nul salderen.“

De architect
Esther de Bie van De Bie + De Bie, buro voor architectuur en stedenbouw uit Heeswijk-Dinther, was verantwoordelijk voor de architectuur. “De bewoners wilden geen dertien in een dozijn ontwerp maar een spannend huis. Dat is gelukt. De Passief Bouwen-principes dien je al in een vroeg stadium te verwerken in het ontwerp om te voorkomen dat je, met het oog op de bezonning, halverwege het proces de woning een kwartslag moet draaien en de functies op de plattegrond opnieuw moet indelen. Dat is immers zonde van de tijd. Ook hebben we bewust gekozen voor natuurlijke producten zoals baksteen, houten kozijnen, een rieten dak, een stenen vloer en gestucte wanden. Ik ben ervan overtuigd dat de bewoners zich hier prettig zullen voelen!”

De adviseur Passief Bouwen
“Een Passief-Bouwen-huis heeft een extreem laag energieverbruik en een gezond binnenklimaat,” stelt Carl-Peter Goossen van BouwNext uit Ede. Om het energieverbruik van deze woning vast te stellen heeft BouwNext de PHPP-berekening opgesteld. Dit is nodig als onderdeel van de certificering.

Carl-Peter: “De meeste kennis op het gebied van Passief Bouwen is gebaseerd op natuurkunde. Bouwkundige details bijvoorbeeld worden zo ontworpen dat er zelfs op koude dagen maar een klein verschil aanwezig is in de temperatuur van de beglazing en de binnentemperatuur in de ruimte. Want het is belangrijk om condens en schimmelvorming te voorkomen. Wanneer aan dergelijke voorwaarden is voldaan dan kun je spreken van een gezonde en comfortabele woning."

De aannemer
“Om een tochtvrije en dus kierdichte woning te bouwen dient er vooraf goed nagedacht worden over de bouwtechnische details,” vertelt directeur Sandra Malka van bouwkundig aannemer Roscobouw uit Heesch. “Het was soms een hele zoektocht om de juiste leverancier te vinden. Dat geldt bijvoorbeeld voor de grote raampartijen en kozijnen die aan bepaalde specificaties voor Passief Bouwen moesten voldoen. Nog belangrijker is het dat er vervolgens heel secuur gebouwd wordt. Wij geven al in de ruwbouwfase aandacht aan de details door bijvoorbeeld prefab elementen kierdicht af te werken. En door van tijd tot tijd bouwcontroles uit te voeren kunnen we bijsturen. Voor de luchtdichtheidstest (blower-door test) bij de oplevering van deze woning zijn wij met vlag en wimpel geslaagd! Hét bewijs dat we als aannemer onze beloften waar hebben gemaakt.”

De werktuigbouwkundig installateur
“Al in een vroeg stadium hebben we meegedacht met de bewoners,” zegt Luit Janmaat van JVL installaties in Lopik, “Een Passief Bouwen-woning wordt voorzien van mechanische ventilatie met warmteterugwinning. Dat betekent veel en grote luchtkanalen in de woning, die uit het zicht geplaatst moeten worden. De schachten die hiervoor nodig zijn, moeten efficiënt en functioneel ontworpen zijn omdat je anders de luchtkanalen vanuit de techniekruimte niet in de schacht aangesloten krijgt, of het vergt veel extra ruimte. Ons werk vraagt dus veel coördinatie met architect en aannemer. Samen waren we een hecht team.”

Vooroordelen over tocht en balansventilatie worden gelogenstraft, want ramen openzetten kan en mag voor extra spuiventilatie. De woning is in drie klimaatzones ingedeeld: de kelder, de begane grond met verdieping en de keukenafzuiging. Elke ventilatie-unit heeft drie standen. De gehele woning wordt in twee uur voorzien van verse buitenlucht die al voor 90% is voorverwarmd. De woning heeft tevens een elektrische warmtepomp met twee gesloten bronnen van elk 100 meter diep voor koude warmte-opslag in de bodem. Dat bespaart enorm veel energie. In de zomer wordt grondwater gebruikt voor het koelen van de woning. De opgeslagen warmte uit de zomermaanden wordt vervolgens ‘s winters ingezet voor verwarming van de woning.

De elektrotechnisch installateur
“De elektrische installatie heeft door het KNX-systeem veel comfortabele functionaliteit en bovendien draadloos bedieningsgemak,” vertelt op zijn beurt Jos Schuts van Schuts Elektro uit Heeswijk-Dinther. Elke ruimte is voorzien van een eigen bedieningspaneel waarop de verlichting, de elektrische gordijnen, de thermostaat voor de vloerverwarming/koeling en de ventilatie geregeld kunnen worden. Daarnaast is het huis voorzien van allerlei extra beveiligingsinstallaties voor inbraak- en brand/rookdetectie. En in het rieten dak zit sfeerverlichting, werkverlichting of aanwezigheidssimulatie voor als de bewoners niet thuis zijn. In dat laatste geval is het indrukken van een knop op hun iPad of smartphone voldoende om de gordijnen automatisch dicht te laten gaan als het donker wordt, gaat her en der de verlichting aan of soms juist uit, en gaat de inbraakbeveiliging aan. In de woning is zelfs een sprinklerinstallatie verwerkt die de bewoners met een app kunnen bedienen.

Schuts: “Door het KNX-systeem zijn we in staat geweest allerlei verlichtingssituaties te programmeren. Dat verleidt tot besparing en je houdt er een veilig gevoel aan over. Wat wil je nog meer?”

Afb 1. Energieneutrale Passief Bouwen woning Heesch

Afb 2. Uitreiking Energieneutrale Passief Bouwen certificaat

Afb 3. Warmtepomp met buffervaten

 

Terug naar blogs